قوانین و مقررات | فصل اول
اصل سوم - دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است برای نیل به اهداف مذکور
در اصل دوم همة امکانات خود را برای امور زیر بکار برد:
1- ایجاد محیط مساعد برای رشد فضائل اخلاقی بر اساس ایمان و تقوا و مبارزه
با کلیه مظاهر فساد و تباهی.
2- بالا بردن سطح آگاهیهای عمومی در همه زمینه‌ها با استفاده صحیح از
مطبوعات و رسانه‌های گروهی و وسایل دیگر.
3ـ.....
4- تقویت روح بررسی و تتبع و ابتکار در تمام زمینه‌های علمی، فنی، فرهنگی
و اسلامی از طریق تأسیس مراکز تحقیق و تشویق محققان.
اصل پانزدهم - زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد و
مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده
از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آنها
در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است.
اصل بیست و چهارم - نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند مگر آنکه مخل
به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد، تفصیل آن را قانون معین می‌کند.
اصل یکصد و پنجاه و سوم - هرگونه قرارداد که موجب سلطه بیگانه بر منابع
طبیعی و اقتصادی، فرهنگ، ارتش و دیگر شئون کشور گردد، ممنوع است.
اصل یکصد و شصت و هشتم - رسیدگی به جرایم سیاسی و مطبوعاتی علنی است و با
حضور هیأت منصفه در محاکم دادگستری صورت می‌گیرد.
نحوه انتخاب، شرایط، اختیارات هیأت منصفه و تعریف جرم سیاسی را قانون بر
اساس موازین اسلامی معین می‌کند.
وزارت ارشاد اسلامی
قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که در جلسه روز سه‌شنبه
دوازدهم اسفندماه یکهزار و سیصد و شصت و پنج مجلس شورای اسلامی تصویب و در
تاریخ 13/2/1366 به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره 1025/1 مورخ
29/2/1366 ریاست جمهوری به نخست وزیر واصل گردیده است جهت اجرا به پیوست
ابلاغ می‌گردد.
میرحسین موسوی
نخست وزیر
بخشی از قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی*
ماده 1- به منظور تحقق اهداف زیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل
می‌گردد:
1- رشد فضائل اخلاقی بر اساس ایمان و تقوی.
2- استقلال فرهنگی و مصونیت جامعه از نفوذ فرهنگ اجانب.
3- اعتلای آگاهیهای عمومی در زمینه‌های مختلف و شکوفایی استعدادها و روحیة
تحقیق، تتبع و ابتکار در جامعه.
4- رواج فرهنگ و هنر اسلامی.
5- آگاهی جهانیان نسبت به مبانی و مظاهر و اهداف انقلاب اسلامی.
6- گسترش مناسبات فرهنگی با ملل و اقوام مختلف بخصوص مسلمانان و مستضعفان
جهان.
7- فراهم آمدن زمینه‌های وحدت میان مسلمین.
ماده 2- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که مسئول اجرای سیاست‌های رسمی نظام
جمهوری اسلامی ایران در زمینة فرهنگ عمومی است وظایف اساسی زیر را در
تحقق مفاد مادة (1) عهده‌دار می‌باشد:
1- شناساندن مبانی، مظاهر، اهداف انقلاب اسلامی به جهانیان با بهره‌گیری از
وسایل و امکانات هنری، سمعی و بصری، کتب، نشریات و برگزاری گردهمایی‌های
فرهنگی و سایر اقدامات لازم در داخل و خارج از کشور با همکاری وزارت امور
خارجه و سایر دستگاههای ذیربط.
تبصره 2- دستگاههای فرهنگی و تبلیغی دولتی و همچنین دستگاههایی که از
امکانات و کمک دولت استفاده می‌کنند به شرط هماهنگی با وزارت فرهنگ و
ارشاد اسلامی می‌توانند در خارج از کشور به فعالیت بپردازند.
2- مطالعه و تحقیق در زمینة تبلیغات رسانه‌های جهانی و کشف روش‌های مورد
عمل آنها و اتخاذ شیوه‌های مناسب مقابله با آن در صورت لزوم.
4- تمرکز و بررسی اخبار و اطلاعات مربوط به پیشرفت برنامه‌ها و فعالیت‌های
دستگاههای دولتی و نهادهای انقلاب اسلامی به منظور انتشار آنها.
16- صدور اجازة تأسیس، انحلال و نظارت بر نحوة کار و فعالیت کانونهای
تبلیغاتی، چاپخانه‌ها و مؤسسات تکثیر و مؤسسات وابسته به صنعت چاپ و نظارت
بر کیفیت و محتوای آگهی‌ها و کارهای چاپی طبق ضوابط و مقررات قانونی
مربوطه.
20- صدور اجازة ورود و خروج آثار سمعی و بصری، آثار هنری، مطبوعات و نشریات
و کلیة مواد تبلیغی و فرهنگی مشکوک که تعیین موارد مشکوک از غیر مشکوک طبق
آیین نامه‌ای خواهد بود که به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
22- صدور اجازة تأسیس یا انحلال مراکز، مؤسسات و مجامع فرهنگی، مطبوعاتی،
خبری، هنری، سینمایی، سمعی و بصری و مؤسسات انتشاراتی و تبلیغاتی در کشور و
نظارت بر فعالیت‌های آنها و همچنین ناشرین و کتاب فروشان در چهارچوب ضوابط
و مقررات مربوط.
27- برنامه‌ریزی فرهنگی و تبلیغی در جهت همکاری بیشتر مردم با دولت و بررسی
پیرامون اثرات برنامه‌ها و فعالیت‌های دولت در افکار عمومی و ارایه آن به
هیأت وزیران.
30- تأسیس و ادارة مؤسسات آموزشی لازم به منظور آموزش افراد مجرب در
رشته‌های مختلف فرهنگ، هنر ارشاد و جهانگردی و امور مربوط دیگر بر حسب مورد
با همکاری دستگاههای ذیربط.
قانون فوق مشتمل بر چهار ماده و هفت تبصره در جلسة روز سه شنبه دوازدهم
اسفندماه یکهزار و سیصد و شصت و پنج مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ
23/2/1366 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
اکبر هاشمی رفسنجانی
رئیس مجلس شورای اسلامی
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
پیرو نامه شماره 14590 مورخ 15/12/72 و عطف به نامه شماره 17233/9 مورخ 19/12/72 در
خصوص درج آیین نامه تاسیس و نظارت بر نحوه کار و فعالیت کانونهای آگهی و تبلیغاتی
مصوب 27/12/58 شورای انقلاب اسلامی در روزنامه رسمی اعلام می‌دارد:
نظر به اینکه رونوشت آیین نامه مزبور در زمان ابلاغ به دستگاه مجری مسامحتاً به آن
روزنامه ارسال نگردیده و از طرفی در حال حاضر دستگاه ذیربط به همین علت در اجرا با
مشکل مواجه شده است لذا مقتضی است در اسرع وقت نسبت به درج آن در روزنامه رسمی
اقدام لازم معمول فرمایند.
مدیر کل حقوقی ریاست جمهوری
وزارت ارشاد ملی
شورای انقلاب جمهوری اسلامی در جلسه مورخ 27/12/1358 بنا به پیشنهاد شماره
1031/45/6161 مورخ 18/7/1358 وزارت ارشاد ملی به استناد ماده 6 قانون تأسیس
وزارت اطلاعات و جهانگردی (سابق) آیین نامه تأسیس و نظارت بر نحوة کار و
فعالیت کانونهای آگهی و تبلیغاتی را به شرح زیر تصویب نمودند:
ماده 1) منظور از کانونهای آگهی و تبلیغاتی در این آیین نامه سازمان‌هایی
هستند که کار آنها تنظیم، تهیه، مشاوره و اجرای برنامه‌های تبلیغاتی و
روابط‌عمومی و انجام دادن سایر خدمات برای معرفی و فروش کالا یا خدمات
مربوط می‌باشد. این سازمان‌ها باید برای انجام دادن خدمات مورد نظر دارای
تجهیزات لازم و نیروی انسانی ماهر برای قسمت‌های مختلف خود باشند. محل
کانونهای آگهی و تبلیغاتی باید تنها به امور مذکور در این ماده اختصاص
یابد.
ماده 2) مأموران صلاحیتدار وزارت ارشاد ملی می‌توانند در تمام مواقع چگونگی
فعالیت و دفاتر کانونهای آگهی و تبلیغاتی را بررسی نمایند.
ماده 3) هر شخص حقیقی و یا حقوقی وقتی می‌تواند به فعالیت‌های موضوع ماده
یک این آیین نامه بپردازد که از وزارت ارشاد ملی پروانه بگیرد و مدیر
مسئولی که حائز شرایط مندرج در این آیین نامه باشد به وزارت ارشاد ملی
معرفی نماید.
تبصره: اشخاص حقیقی و مدیر عامل در مورد (اشخاص حقوقی) باید فاقد پیشینه
مؤثر کیفری باشند و مشهور به فساد اخلاقی نباشند.
ماده 4) مدیر مسئول باید دارای شرایط زیر باشد:
1- تابعیت ایران
2- اهلیت قانونی
3- نداشتن سوء شهرت و سابقه مؤثر کیفری
4- دارا بودن دیپلم کامل متوسطه و داشتن حداقل پنج سال سابقه کار مؤثر در
امور تبلیغات با تأیید کمیته سازمان‌های تبلیغات یا مدرک تحصیلی معادل
دانشنامه لیسانس در رشته‌های بازرگانی، روابط عمومی، بازاریابی و تبلیغات
یا علوم اجتماعی
5- عدم اشتغال در وزارتخانه‌ها یا مؤسسات یا شرکت‌های دولتی و یا شهرداری‌ها
تبصره: یک نفر نمی‌تواند مدیریت مسئول بیش از یک کانون تبلیغاتی را
عهده‌دار باشد.
ماده 5) کانونهای آگهی و تبلیغاتی نباید از نظر اداری و تصمیم‌گیری وابسته
به وسائل ارتباط جمعی و یا آگهی دهندگان باشند.
ماده 6) رسانه‌های همگانی مجاز نیستند به مشتریان خود بطور مستقیم تخفیفی
به عنوان کارمزد آژانس بدهند و باید نرخ مصوب آگهی را دریافت نمایند. تخفیف
مخصوص سازمان‌های تبلیغات فقط به سازمان‌هایی تعلق می‌گیرد که از وزارت
ارشاد ملی و اتحادیه سازمان‌های تبلیغات پروانه داشته باشند.
ماده 7) وزارت ارشاد ملی می‌تواند کسانی را که در تاریخ تصویب این آیین
نامه دارای پروانه وزارت اطلاعات و جهانگردی سابق هستند و استمرار فعالیت و
صلاحیت فنی آنها طبق بند 4 ماده 4 مورد تأیید باشد بدون توجه به مدرک
تحصیلی به عنوان مدیر مسئول بپذیرد.
ماده 8) اجازه تأسیس کانونهای آگهی و تبلیغاتی و شعب و نمایندگی در یک یا
چند حوزه معینی با توجه به امکانات و لزوم این امر با گرفتن نظر مشورتی
اتحادیه و سازمان‌های تبلیغات به عهده کمیته سازمان‌های تبلیغات می‌باشد.
تبصره: تغییر محل واگذاری کانونهای آگهی و تبلیغاتی و یا هرگونه تغییری در
مدیران سازمان‌های مذکور باید قبلاً به وزارت ارشاد ملی اعلام گردد.
ماده 9) در صورت فوت دارنده پروانه کانون هرگاه میان وراث شخص واجد
شرایطی درخواست پروانه کند با موافقت سایر وراث قانونی حداکثر ظرف سه ماه
از تاریخ موافقت وراث پروانه به نام او صادر خواهد شد. وراث همچنین
می‌توانند با توافق و اجازه کمیته سازمان‌های تبلیغات پروانه را به اشخاص
حقیقی یا حقوقی صاحب صلاحیت منتقل کنند.
ماده 10) به منظور صدور پروانه تأسیس کانون‌ها و مؤسسات تبلیغاتی و رسیدگی
به شکایات مربوط به آنها یا لغو پروانه و برکناری یا تعلیق مدیران مسئول و
تعطیل موقت یا دائم کانونهای آگهی و تبلیغاتی کمیته‌ای به نام کمیتة
سازمان‌های تبلیغات در وزارت ارشاد ملی به ریاست معاون مربوط و مرکب از
مدیرکل یا نماینده او و یک نفر دیگر به انتخاب وزیر ارشاد ملی و نماینده
تام الاختیار اتحادیه سازمان‌های تبلیغات و در استان‌ها این کمیته متشکل از
معاون استاندار و یا نماینده او، مدیر کل ارشاد ملی و کارشناس مربوطه تشکیل
می‌گردد.
وظایف کمیته به شرح زیر است:
الف - رسیدگی و تصمیم‌گیری در مورد درخواست‌های صدور پروانه تأسیس کانونهای
آگهی و تبلیغاتی و یا گشایش شعبه یا نمایندگی.
ب - رسیدگی و تصمیم در مورد شکایاتی که از کانونهای آگهی و تبلیغاتی و یا
مشتریان آنها می‌رسد. چنانچه متقاضی از تصمیم متخذه در استان شاکی باشد
می‌تواند مراتب را جهت رسیدگی به کمیته مرکزی اعلام نماید.
پ - صدور اخطار کتبی یا تعطیل تا سه ماه یا لغو پروانه کانونهای آگهی و
تبلیغاتی برحسب درجه تخلف.
تبصره: انتقال پروانه کانونهای آگهی و تبلیغاتی با رعایت مفاد این آیین
نامه و با تصویب کمیته مجاز است به شرط آنکه انتقال گیرنده و یا انتقال
گیرندگان اعم از حقیقی یا حقوقی شرایط لازم مندرج در این آیین نامه را
داشته باشند.
ماده 11) در مواردی که پروانه کانونهای آگهی و تبلیغاتی یا شعبه یا
نمایندگی آن به عللی تعلیق گردد کانون یا شعبه یا نمایندگی آن موظف است
از تاریخ ابلاغ تعلیق از انجام و قبول تعهدات تازه خودداری کند.
ماده 12) سازمان‌های تبلیغاتی و مؤسسات انتشار دهنده آگهی در تنظیم
آگهی‌های تبلیغاتی خود مکلف به رعایت نکات زیر می‌باشند:
الف - آگهی‌های تبلیغاتی باید با موازین شرعی و قانونی کشور منطبق باشند.
ب - استفاده از تصاویر و عناوین مقامات عالیرتبه مملکتی و تمثال پیشوایان
مذهبی و شخصیت‌های تاریخی و فرهنگی کشور در آگهی‌هایی که هدف آنها ارایه
کالاهای مصرفی و خدمات مشابه می‌باشد ممنوع است.
پ - آگهی‌های تبلیغاتی نباید خدمات یا کالاهای دیگران را بی ارزش یا فاقد
اعتبار جلوه دهد.
ت - در آگهی‌های تبلیغاتی ادعاهای غیر قابل اثبات و مطالب گمراه کننده
نباید گنجانده شود.
ث - آگهی تبلیغاتی نباید محتوی گفتار یا تصاویری باشد که برای اخلاِق و
معتقدات مذهبی و عفت عمومی توهین‌آمیز باشد.
ج - در آگهی‌های تبلیغاتی نمی‌توان از قول منابع علمی ادعاهایی به عمل
آورد که از طرف منابع موثق علمی تأیید نشده باشد.
چ - تبلیغ کالاهای بازرگانی و خدمات تجارتی در کودکستان‌ها، دبستان‌ها،
دبیرستان‌ها ممنوع است.
ح - تحقیر و استهزاء دیگران تلویحاً و یا تصریحاً در آگهی‌های تبلیغاتی ممنوع
است.
خ - تبلیغاتی که مروج فساد یا مخالف ادیان رسمی و برخلاف عفت عمومی باشد
ممنوع است.
د- تعیین جایزه در مقابل تشویق به خرید و مصرف ممنوع است.
ماده 13) آگهی‌های مربوط به خواص مواد غذایی، آشامیدنی، بهداشتی و آرایشی
طبق مقررات مربوط مستلزم گرفتن اجازه قبلی از وزارت بهداری و بهزیستی
است.
تبصره: تبلیغ در مورد خواص داروها ممنوع است مگر بر طبق ضوابط ماده 5
قانون مربوط به مقررات پزشکی و دارویی و مواد خوراکی و آشامیدنی مصوب
1334.
ماده 14) برای نمایش هرگونه فیلم و اسلاید تبلیغاتی باید قبلاً از وزارت
ارشاد ملی پروانه نمایش کسب شود.
ماده 15) آگهی‌های تبلیغاتی که از طریق رسانه‌های همگانی (رادیو، تلویزیون،
سینما، روزنامه، مجله، سالنامه ویزیتوری و مانند آن) پخش و انتشار می‌یابد
تابع مقررات مندرج در این آیین نامه می‌باشد.
ماده 16) هرگاه مدیر مسئول از رعایت مقررات مندرج در این آیین نامه تخلف
نماید برکنار و صاحب کانون آگهی تبلیغاتی موظف خواهد بود در مدت یک ماه
مدیر مسئول دیگری را طبق ماده 4 معرفی کند. در غیر اینصورت کانون برای
مدتی که از سوی کمیته سازمان‌های تبلیغات تعیین می‌شود تعطیل می‌گردد.
ماده 17) کانونهای آگهی و تبلیغاتی مکلفند کلیه دستورالعمل‌هایی را که در
آینده در مورد تبلیغات از طرف وزارت ارشاد ملی در حدود اختیارات قانونی آن
تهیه و ابلاغ می‌گردد دقیقاً رعایت نمایند.
ماده 18) از تاریخ انتشار این آیین نامه در روزنامه رسمی هیچ مؤسسه‌ای
نمی‌تواند خارج از مقررات این آیین نامه تحت عنوان کانون آگهی و تبلیغاتی
و مانند آن فعالیت نماید و کلیه اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی که با یکی از
عناوین مذکور در حال فعالیت می‌باشند موظفند ظرف سه ماه خود را با شرایط
آیین نامه تطبیق داده و امتیاز جدید دریافت کنند در غیر این صورت سازمان
برای مدتی که از سوی کمیته سازمان‌های تبلیغاتی تعیین می‌گردد تعطیل
می‌شود.
ماده 19) در صورتیکه دارندگان امتیاز پس از صدور پروانه جدید فعالیت رسمی
خود را ظرف 6 ماه آغاز و مراتب را به وزارت ارشاد ملی اعلام نکنند یا بعد از
شروع فعالیت مجدداً به مدت یک سال از ادامه کار خودداری و فعالیتی نداشته
باشند پروانه آنان ملغی تلقی و از کار آنان جلوگیری خواهد شد.
ماده 20) مراجع انتظامی جمهوری اسلامی ایران مکلفند به تقاضای وزارت ارشاد
ملی از ادامه کار این قبیل مؤسسات و همچنین کانونهای آگهی و تبلیغاتی
فاقد پروانه یا متخلف جلوگیری کنند.
ماده 21) از تاریخ تصویب این آیین نامه کلیه مقررات مغایر ملغی است.
رییس جمهور و رییس شورای
انقلاب جمهوری اسلامی ایران
ماده 19 قانون مطبوعات
قانون مطبوعات
«ن» و القلم و ما یسطرون ... سوگند به قلم و آنچه می‌نویسد.
«قرآن کریم»
نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند، مگر آنکه مخل به مبانی اسلامی یا حقوق
عمومی باشند. تفصیل آن را قانون معین می‌کند.
«قانون اساسی، اصل 24»
فصل اول – تعریف مطبوعات
ماده 1- مطبوعات در این قانون عبارتند از نشریاتی که بطور منظم با نام ثابت و تاریخ
و شماره ردیف در زمینه‌های گوناگون خبری، انتقادی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی،
کشاورزی، فرهنگی، دینی، علمی، فنی، نظامی، هنری، ورزشی و نظایر اینها منتشر
می‌شوند.
....
....
ماده 19- نشریات در چاپ آگهی‌های تجارتی که مشتمل بر تعریف و تمجید کالا یا
خدماتی که از طرف یکی از مراکز تحقیقاتی کشور که بر حسب قوانین رسمیت
داشته باشند، تأیید گردد با رعایت ماده 12 آئین نامه تأسیس و نظارت بر نحوه
کار و فعالیت کانونهای آگهی و تبلیغاتی و بندهای مربوطه مجاز می‌باشند.
تبصره - در مواردی که طبق این ماده، مطبوعات مجاز به درج آگهی‌های مشتمل
بر تعریف و تشویق از کالا و خدمات هستند، متن این تعریف و تشویق نمی‌تواند
از متن تقدیرنامه رسمی مراکز قانونی مذکور در این ماده فراتر رود.
....
....
ماده 48- این قانون از جمله در مورد نحوه تشکیل هیات نظارت و هیات منصفه از تاریخ
تصویب لازم الاجرا است و نیز از تاریخ تصویب، کلیه قوانین مغایر با آن از جمله
لایحه قانونی مطبوعات مصوب 25/5/1358 شورای انقلاب لغو می‌گردد.
